Zmiany klimatyczne mające charakter ogólnoświatowy, również w Polsce znalazły odzwierciedlenie w działaniach na rzecz transformacji energetycznej związanej z zasadami zrównoważonego rozwoju, poczynając od ustawodawstwa  unijnego i krajowego a na realizacji inwestycji kończąc. Projekty zielonych inwestycji mogą zostać finansowane z dotacji unijnych, natomiast te zielone inwestycje, które dodatkowo spełniają kryteria działalności badawczo-rozwojowej mogą zostać również objęte zachętą podatkową w podatku dochodowym.

Tematyka „zielonych inwestycji” dotyczy w pierwszej kolejności poprawy efektywności energetycznej, w tym tworzenia ekologicznych systemów energetycznych, systemów sterowania obniżających pobór energii, technologii oczyszczania wody czy systemów redukcji gazów cieplarnianych. 

W drugiej kolejności „zielone inwestycje” obejmują projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii tj. budowy instalacji fotowoltaicznych, farm wiatrowych, opracowania technologii zeroemisyjnych, transportu niskoemisyjnego . Kolejny obszar dotyczy inwestycji w zakresie technologii wodorowych oraz gospodarki obiegu zamkniętego w zakresie optymalizacji i recyclingu gospodarki surowców i odpadów.

Niektóre z tych inwestycji mogą również zostać zakwalifikowane jako prace badawczo- rozwojowe, a przedsiębiorcy mogą korzystać z ulgi B+R w podatku dochodowym i odliczać koszty kwalifikowane  ulgi stosownie do art.18d ust. 1 ustawy o CIT i art. 26e ust. 1 ustawy o PIT w wysokości dodatkowych 200% i 100% kosztów kwalifikowanych projektów od podstawy opodatkowania.

Przedsiębiorcy, w celu skorzystania z ulgi badawczo – rozwojowej, powinni dokonać analizy projektów, biorąc pod uwagę:

• Cel działania, projektu: np. zmniejszenie negatywnego oddziaływania na klimat bądź  poprawę oddziaływania na środowisko naturalne,
• Rodzaj działania: opracowanie nowych koncepcji, technologii, konstrukcji lub istotnie zmienionych rozwiązań,
• Skutek działania: utworzenie nowego, istotnie zmienionego, ulepszonego produktu, procesu, usługi.

Wydane do tej pory, przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretacje indywidualne dotyczące ulgi badawczo- rozwojowej w zakresie projektów (produktów, usług, procesów) obejmujących obszar „zielonych inwestycji” świadczą o tym, że Spółki korzystają z tej zachęty podatkowej.

W tym miejscu można wskazać przykłady pozytywnych interpretacji indywidualnych w tym zakresie:

•  projekty B+R, których celem jest zwiększenie efektywności energetycznej,

- interpretacja indywidualna z 28 czerwca 2024 r. o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.222.2024.3.AN,

Potwierdzająca możliwość korzystania z ulgi B+R, Wnioskodawca realizował usługi wdrażania ekologicznych systemów poprawy efektywności energetycznej (…). Projekt dotyczył instalacji obejmującej zwiększenie efektywności energetycznej:

„W związku z realizowaną inwestycją Wnioskodawca przyjął następujące cele:

• redukcję emisyjności CO2 do atmosfery - Wnioskodawca przyjął założenie, że realizowana Instalacja ma nie generować żadnej emisji CO2;
• znaczące ograniczenie poboru energii elektrycznej z sieci dystrybucyjnej przez Wnioskodawcę co zostało zrealizowane za pomocą zastosowanych unikatowych rozwiązań technicznych i technologicznych;
• rozwiązanie problemu z efektywnością wykorzystania źródeł energii elektrycznej - tak rozbudowana Instalacji wymaga zwiększonych nakładów mocy elektrycznej, przez co Wnioskodawca musiał opracować koncepcję zdolną do jej odzyskiwania, generowania i skutecznego magazynowania”

• projekty B+R, których celem jest zwiększanie efektywności elektrycznej  - innowacje w zakresie urządzeń pomiarowych:

- interpretacja indywidualna z  2 listopada 2022 r. o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.693.2022.2.JG,

„Efekt realizacji prac badawczych prowadzonych przez Spółkę obejmuje przede wszystkim opracowanie innowacyjnych rozwiązań mających zastosowanie w energetyce, służących zwiększeniu efektywność, pewności zasilania i przede wszystkim bezpieczeństwa pracy sieci elektroenergetycznych przesyłowych i rozdzielczych. Opracowywane przez zespoły produktowe B+R innowacyjne systemy pomiaru wspomagane dedykowanymi rozwiązaniami teleinformatycznymi znajdują zastosowanie w inteligentnych sieciach elektroenergetycznych, poprawiając efektywność energetyczną oraz redukując straty energii i zwiększając bezpieczeństwo używania instalacji i urządzeń w inteligentnych sieciach. Opracowywane rozwiązania zwiększają efektywność energetyczną, pewność zasilania i bezpieczeństwo pracy sieci elektroenergetycznych, chroniąc przed awariami. Ponadto prace te wprowadzają teleinformatyczne narzędzia komunikacji i zarządzania urządzeniami pomiarowymi w instalacjach smart grids (inteligentne zarządzanie zasobami rozproszonymi). Rozwiązania, które powstają w tym obszarze (B+R) są innowacyjnymi, inteligentnymi technikami pomiarowymi.”

•  projekty B+R, których celem  są inwestycje w odnawialne źródła energii:

- interpretacja indywidualna z 6 marca 2024 r. o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.222.2024.3.AN,

 Wnioskodawca prowadząc działalność w branży odnawialnych źródeł energii, podjął działania w zakresie  rozwojowi technologii odnawialnych źródeł energii dedykowanych niezagospodarowanej przestrzeni produkcyjnej w rolnictwie. Zaprojektowano innowacyjne instalacje do produkcji (…) (z wykorzystaniem zasobów dostępnych lokalnie) umożliwiające wykorzystanie ciepła odpadowego, w tym ciepła wytworzonego w (…) i dostosowano je do zidentyfikowanych lokalnie dostępnych źródeł niskotemperaturowego ciepła odpadowego, umożliwiając wykorzystanie (…) w zakresie temperatur niedostępnym przy zastosowaniu innej technologii. Dodatkowo opracowano system składający się z pompy ciepła wspomaganej (…) generowaną w małej turbinie wiatrowej.

• projekty B+R, których celem  są inwestycje w technologie wodorowe:

- interpretacja indywidualna z  4 listopada 2022 r. o sygn. 0111-KDIB1-3.4010.617.2022.2.JG,

„Poza działalnością w zakresie realizacji zleceń od Klientów, Wnioskodawca podejmuje również aktywne działania związane z opracowywaniem innowacyjnych rozwiązań w swojej branży (dalej: „Technologie”). Przykładem może być Technologia dotycząca nowego systemu zasilania silników (dalej: „Technologia Układu Mieszalnikowego”). Główną motywacją do opracowania ww. technologii było uelastycznienie pracy silnika oraz umożliwienie zastosowania nowych paliw odpadowych. Pozwala to na uniezależnienie się od niektórych paliw oraz zastosowanie nieemisyjnych paliw m.in. w postaci wodoru. Obecnie ze względów ekologicznych, trwająca transformacja energetyczna z gazu ziemnego na wodór tworzy nową perspektywę dla zastosowania ww. technologii. Pozwoli to, po pierwsze, zunifikować technologie wykorzystywane dla paliw wodorowych, a po drugie, otworzy rynek przed paliwami gazowymi o bardzo wysokiej zawartości wodoru.”

Podsumowując, przedsiębiorcy inwestujący w obszar zielonych inwestycji mogą znacznie obniżyć koszty swojej działalności gospodarczej, korzystając z ulg podatkowych, w tym ulgi B+R.

Autor: Iwona Makosz, prawnik w Kancelarii Adwokackiej Małgorzata Boguszewska i Wspólnicy